Erasmus Adagia 51. I’m giving the full Latin at bottom but only translating the beginning and end.
‘Having your throat cut by your own sword or weapon’ is said of someone who is beaten by his own words or captured by his own stratagem or trick…. [Following examples of the metaphor, Erasmus concludes by mentioning that] Trebellius Pollio tells of Marius, one of the thirty tyrants, who was slain by a soldier who told him “here is the sword you yourself made.” For Marius had been a blacksmith before getting power and had employed this soldier in his workshop. So you could say this man truly had his throat slit by his own sword.
| SVO SIBI HVNC IVGVLO GLADIO, SVO TELO | 51 |
530 535 c536-539 540 545 550 LB 49 555 | Suo gladio suoue telo iugulari dicitur, qui suis ipsius dictis reuincitur aut qui suopte inuento doloue capitur, denique in quem quocunque modo seu dictum seu factum retorquetur, quod ab ipso profectum sit, veluti si quis exemplo Protagorae antistrephon dilemma• in eum, qui proposuerit, retorqueat aut si quemadmodum Phalaris Perillum mali repertorem suo inuento conficiat. Itaque in Adelphis Terentii Mitio senex fratris Demeae saeuitiam increpans huiusmodi vtitur sententia: Hoc vnum affert vitii senecta, attentiores ad rem sumus quam oportet. Eandem Demea paulo post in fratrem retorquens, Postremo, inquit, non meum illud verbum facio, quod tu, Mitio, Bene et sapienter dixti dudum. Vitium commune omnium est, Quod nimium ad rem in senecta attenti sumus. Hanc maculam nos decet Effugere. Hac ratione cum Mitio constringeretur adigereturque, vt agrum, quem rogabatur, daret, turti Demea Suo, inquit•, sibi hunc iugulo gladio. Translata metaphora ab his•, qui in pugna suis ipsorum telis aliquoties confodiuntur.167 Plautus in Amphitryone•: Atque hunc telo suo sibi, malitia sua, a foribus pellere. Cicero pro Cecinna: Aut tuo, quemadmodum dicitur, gladio aut nostro defensio tua conficiatur necesse est. Huc allusit Ouidius in Epistolis Heroidum: Remigiumque dedi, quo me fugiturus abires; Heu, patior telis vulnera facta meis. Eodem pertinent et illa Ciceronis: In tuum ipse mucronem incurras, necesse est. Rursum: Hic est defensionis tuae mucro; in eum incurrat oratio tua necesse est. Neque vehementer hinc abludit Liuianum illud [G] libro ii. de secundo bello Punico•: [A] Sentiebat Hannibal suis | se artibus peti. Lucianus in Piscatoribus: Ὡς παρ᾽168 ἡμῶν τὰ τοξεύματα, ὡς φής, λαβὼν καθ᾽ ἡμῶν ἐτόξευες, id est Quae quidem tela a nobis, vti fateris, sumpta aduersus nos iaculatus es. [B] Tradit Plutarchus Brasidam ducem educto e corpore telo eodem confodisse eum, qui miserat. [C] Marius• vnus e triginta tyrannis a milite quodam interemptus narratur a Trebellio Pollione, qui adoriens dixerit: Hic est gladius, quem ipse fecisti; nam Marius• ante imperium faber ferrarius fuerat et eius militis opera in fabrili officina vsus. Hunc igitur vere suo gladio dixeris iugulatum. |
Extracts 